### Veranderingen in de hersenen bij obesitas
Bij obesitas verzwakt de reactie van de hersenen op een maaltijd, en dit blijft zo na afvallen. Dit rapporteerden wetenschappers van het Amsterdam UMC recent in het vakblad *Nature metabolism*. Deze bevindingen zouden mede het jojo-effect kunnen verklaren, waarbij mensen herhaaldelijk afvallen en weer aankomen. Ons eerdere artikel over het jojo-effect vind je [hier](https://www.nvoo.nl/artikel/het-jojo-effect).

### Veranderde hersenactiviteit bij obesitas
Voor het onderzoek scanden de wetenschappers de hersenen van twee groepen van 30 mensen, waarvan de ene groep obesitas had en de andere niet. Deze scans werden gedaan na het inbrengen van suikers of vetten in de darmen. Dit resulteerde in activiteit in het *striatum*, een deel van de hersenen dat eetgedrag aanstuurt. Maar deze activiteit was lager bij mensen die leven met obesitas dan bij degenen zonder. Het experiment werd vervolgens herhaald bij dezelfde personen nadat ze gedurende 3 maanden tijd zo’n tien procent waren afgevallen. Hersenscans lieten zien dat de activiteit in het striatum nog steeds even laag was ná afvallen als ervoor. **Obesitas resulteert er dus in dat de hersenen minder actief reageren op eten, en dit effect blijft bestaan na afvallen.**

### Dopamine
Het striatum produceert ook het hormoon *dopamine*, een stofje dat zorgt voor verlangen, motivatie, en beloning. Zo zorgt dopamine ervoor dat je het verlangen hebt om te gaan eten, en dat je je goed voelt nadat je gegeten hebt. Drugs zorgen vaak voor een tijdelijke dopaminepiek, wat er op den duur voor zorgt dat de hersenen minder dopamine gaan produceren en er minder gevoelig voor worden. Omdat er steeds meer nodig is om dezelfde reactie te krijgen, raken mensen verslaafd. Aangezien er ook dopamine wordt gemaakt na de maaltijd, bekeken de wetenschappers of de dopamineproductie anders is bij mensen met obesitas. Ze brachten bij deelnemers een slangetje in de darmen waardoor ze vetten of suikers in lieten lopen. Na een toediening van vetten zagen ze inderdaad verschillen in de dopamineproductie tussen mensen met en zonder obesitas. **Bij mensen die leven met obesitas produceerden de hersenen namelijk minder dopamine.** Ook nadat de deelnemers waren afgevallen bleef deze dopamineproductie verlaagd. Na een toediening van suiker zagen de onderzoekers geen verschillen in dopamineproductie tussen mensen met en zonder obesitas.

### Wat betekent dit?
Het onderzoek toont aan dat de hersenen van mensen met obesitas anders reageren op eten, wat mee kan spelen bij eetstoornissen. Het feit dat de reactie van de hersenen niet herstelt na afvallen kan verklaren waarom veel mensen op den duur weer aankomen. Het onderzoek laat echter ook zien dat niet elke voedingsstof op dezelfde manier een effect heeft op de hersenen. Zo was de dopamineproductie wel verlaagd na toediening van vetten, maar niet na toediening van suiker. Er blijven dus nog open vragen over de precieze mechanismen die dit veroorzaken. Ook duurde de studie maar twaalf weken, en kan het dus zijn dat de hersenen op een langere termijn wel herstellen. 

\
Verder lezen?
[Hier](https://www.nature.com/articles/s42255-023-00816-9) kun je de oorspronkelijke studie lezen.

\
*Dit artikel is geschreven op 25 augustus 2023*


small_gettyimages-1344831055-612x612.jpg

thumbnail_gettyimages-1344831055-612x612.jpg

gettyimages-1344831055-612x612.jpg

In dit artikel wordt een wetenschappelijk onderzoek besproken waar er gekeken is naar hoe de hersenen van mensen die leven met obesitas anders reageren op voeding dan de hersenen van mensen zonder obesitas. 

Onderzoek: Veranderde hersenactiviteit na maaltijd bij mensen die leven met obesitas

large_profiel_bg-rood-liggend.jpg

medium_profiel_bg-rood-liggend.jpg

small_profiel_bg-rood-liggend.jpg

thumbnail_profiel_bg-rood-liggend.jpg

profiel_bg-rood-liggend.jpg

In dit artikel staan veelgestelde vragen en de antwoorden over wanneer medicijnen tegen overgewicht en obesitas worden vergoed op een rij.

Vraag en antwoord over de vergoeding van gewichtsverlagende medicijnen

Een nieuwe richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt tegen het gebruik van suikervervangers als oplossing voor gewichtscontrole. Sterker nog, het gebruik van suikervervangers kan het risico op hart- en vaatziekten, type 2 diabetes (suikerziekte) en overlijden zelfs vergroten!

### Wat zijn suikervervangers?

Suikervervangers zijn zoetstoffen zoals *aspartaam, sacharine, stevia en sucralose*. Deze zoetstoffen zonder suiker worden toegevoegd aan voedsel om suiker te vervangen. Het idee hierachter is dat overmatige suikerinname een belangrijke oorzaak is van overgewicht en obesitas. Daarom leek het logisch om suiker te vervangen door zoetstoffen zonder suiker. Dit heeft geleid tot een toenemend gebruik van suikervervangers in de afgelopen jaren. Hoewel werd gedacht dat suikervervangers zouden leiden tot minder calorie-inname en dus zouden helpen bij het voorkómen van overgewicht, is dit nooit wetenschappelijk bewezen.

### Waarom zijn suikervervangers dan niet goed?
Volgens dr. Sylvetsky, een specialist op het gebied van voeding en beweging, is er steeds meer bewijs dat **suikervervangers juist een negatieve invloed kunnen hebben op het ontwikkelen van chronische ziektes zoals obesitas**. Dr. Francesco Branca, directeur van de afdeling voeding en voedselveiligheid bij de WHO, benadrukt dat het verminderen van de totale zoetigheid in ons dieet van groter belang is om onze gezondheid te verbeteren.

\
[Onderzoekers in Frankrijk](https://www.bmj.com/content/378/bmj-2022-071204) hebben suikervervangers in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Tussen 2009 en 2021 werden meer dan 100.000 mensen ondervraagd over hun dieet. Gedurende twee jaar werd hun eetpatroon gevolgd om hun gemiddelde voedingsgewoonten te bepalen. Met deze gegevens hebben de onderzoekers gekeken naar de relatie tussen het gebruik van suikervervangers en het risico op hart- en vaatziekten. Hieruit bleek onder andere dat mensen die suikervervangers consumeerden **een hoger risico op een beroerte** hadden vergeleken met mensen die geen suikervervangers gebruikten.


### De nieuwe WHO-richtlijn 

De nieuwe WHO-richtlijn is gebaseerd op een overzichtsartikel waarin 234 wetenschappelijke onderzoeken van over de hele wereld met elkaar zijn vergeleken. Andere vergelijkbare studies laten zien dat het gebruik van suikervervangers *op korte termijn* kan leiden tot gewichtsverlies, maar *op lange termijn* juist het risico op suikerziekte, hart- en vaatziekten en overlijden kan vergroten. 

\
**De belangrijkste punten over suikervervangers op een rij:**
- Het gebruik van suikervervangers gedurende minder dan 3 maanden kan mogelijk het gewicht en BMI verlagen, maar alleen als ze worden gebruikt om de hoeveelheid suiker in voedsel te verminderen. Als suikervervangers echter worden toegevoegd om voedsel zoeter te maken zonder suiker te vervangen, is er geen kortdurend positief effect. Dit komt doordat **suikervervangers niet zorgen voor een verzadigd gevoel**, wat kan leiden tot een hogere calorie-inname op andere manieren om dit 'gemis' te compenseren. Het gebruik van suikervervangers gedurende minder dan 3 maanden heeft geen invloed op de bloedsuiker- of insulinespiegels.
- Langdurige studies, soms wel tot 10 jaar, tonen aan dat frequent gebruik van suikervervangers in verband kan worden gebracht met een **verhoogd risico op obesitas, suikerziekte en hart- en vaatziekten**. 
- Specifiek voor zwangere vrouwen is er een verband gevonden tussen het gebruik van suikervervangers en vroeggeboorte van de baby.  

\
Het is belangrijk om op te merken dat de richtlijn aangeeft dat het bewijs voor deze bevindingen niet volledig sluitend is, aangezien sommige studies kleine aantallen deelnemers bevatten. Daarom moet deze nieuwe WHO-richtlijn worden beschouwd als een aanbeveling en niet als een bewezen feit.

### Conclusie
In lijn met de WHO-richtlijn is het raadzaam **voeding en dranken te kiezen zonder toegevoegde suikers of suikervervangers**. Vooral bij kinderen moet het gebruik van suiker en suikervervangers zoveel mogelijk worden beperkt, aangezien zij hun smaakvoorkeuren nog ontwikkelen. Door kinderen op jonge leeftijd minder bloot te stellen aan zoete smaken, zullen ze op volwassen leeftijd minder behoefte hebben aan voedsel met suiker of suikervervangers. Op deze manier kunnen de negatieve gevolgen van suiker en suikervervangers worden voorkómen.


### Bronnen
Dit NVOO-artikel is een vertaling van [een Engels artikel](https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2806276) waarin de nieuwe WHO-richtlijn wordt samengevat. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we naar de volledige WHO-richtlijn, die [hier](https://www.who.int/publications/i/item/9789240046429) te vinden is. 


large_Suikervervangers.png

medium_Suikervervangers.png

small_Suikervervangers.png

thumbnail_Suikervervangers.png

Suikervervangers.png

Dit artikel gaat over de risico's van suikervervangers. De nieuwe richtlijn van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over suikervervangers wordt in dit artikel besproken.

Suikervervangers mogelijk niet zo gunstig voor gewichtscontrole!?

Recentelijk hebben onderzoekers een groot onderzoek gepubliceerd over **voedingsmiddelen en hun rol bij het ontstaan van suikerziekte**. Ze analyseerden gegevens uit 184 landen over het aantal nieuwe gevallen van suikerziekte in 2018, in combinatie met de inname van 11 verschillende voedingsmiddelen: volkoren granen, niet-volkoren granen, fruit, noten en zaden, groente, bewerkt vlees, rood vlees, yoghurt, suikerhoudende dranken en aardappelen. 
\
De onderzoekers wilden niet alleen weten welke voedingsmiddelen invloed hebben op het ontwikkelen van suikerziekte, maar ook of dit verschilt tussen werelddelen, stedelijke of landelijke regio’s, opleidingsniveaus, geslacht, en leeftijdsgroepen. 

\
In dit artikel bespreken we alleen de resultaten voor **hoge-inkomenslanden**, zoals Nederland. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschapsblad Nature en je kunt het [hier](https://www.nature.com/articles/s41591-023-02278-8)  vinden. 

### De bevindingen 
Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst **bijna 75% van de nieuwe gevallen van suikerziekte in 2018 te wijten was aan een ongezonde voedingsinname van de 11 onderzochte voedingsmiddelen.** De grootste boosdoeners zijn het te veel eten van *bewerkt vlees, rood vlees en suikerhoudende dranken* en het te weinig eten van *volkoren granen en yoghurt*. 

\
De onderzoekers hebben ook gekeken naar de mogelijke verschillen in de invloed van voeding op het ontstaan van suikerziekte bij mensen, afhankelijk van hun regio, geslacht, opleidingsniveau en leeftijdsgroep. Ze vonden dat een ongezond dieet meer effect heeft op het ontstaan van suikerziekte bij mensen die in landelijke regio’s wonen dan bij mensen in stedelijke regio’s. Bovendien had een ongezond dieet meer invloed op het ontstaan van suikerziekte bij mannen dan bij vrouwen, en bij lageropgeleiden dan bij hogeropgeleiden. 
\
Tot slot kwam uit het onderzoek naar voren dat een ongezond dieet op jonge leeftijd een veel grotere rol speelt bij het ontstaan van suikerziekte dan op latere leeftijd. 

### Conclusie
De onderzoekers concluderen dat een **ongezond dieet een belangrijke oorzaak is voor het ontstaan van suikerziekte**. Dit heeft niet alleen te maken met hoe het dieet het lichaamsgewicht beïnvloedt. Uit de resultaten blijkt dat het te weinig eten van gezonde voedingsmiddelen, zoals yoghurt, ook een rol kan spelen bij het ontstaan van suikerziekte. Dit komt door bepaalde stoffen in gezonde voedingsmiddelen die onder andere een positief effect hebben op de _glucose-insuline balans_. **Om suikerziekte te voorkomen, is het dus niet alleen belangrijk om slechte voedingsmiddelen (zoals bewerkt vlees, rood vlees en suikerhoudende dranken) te vermijden, maar ook om voldoende gezonde voedingsmiddelen (zoals volkoren granen en yoghurt) te eten**. 

\
Verder concluderen de onderzoekers dat de invloed van voeding op het ontstaan van suikerziekte het grootst is bij laagopgeleiden en mensen die in landelijke regio’s wonen. Deze groepen hebben vooral behoefte aan meer informatie over gezonde dieetkeuzes om suikerziekte te voorkomen. Vooral jonge mensen hebben baat bij het eten van een gezond dieet, omdat het dieet op jonge leeftijd grotendeels het risico op suikerziekte bepaalt. 


### Verder lezen? 
Op de kennisbank hebben we al een aantal artikelen gepubliceerd over het belang van een gezond dieet: 
1.	https://www.nvoo.nl/artikel/wat-kan-ik-zelf-doen-tegen-overgewicht-of-obesitas
2.	https://www.nvoo.nl/artikel/oorzaken-van-overgewicht-en-obesitas
3.	https://www.nvoo.nl/artikel/het-jojo-effect

### Bronnen: 
1.	O’Hearn, M., Lara-Castor, L., Cudhea, F., Miller, V., Reedy, J., Shi, P., ... & Mozaffarian, D. (2023). Incident type 2 diabetes attributable to suboptimal diet in 184 countries. Nature Medicine, 1-14.


large_gezonde voeding.jpg

medium_gezonde voeding.jpg

small_gezonde voeding.jpg

thumbnail_gezonde voeding.jpg

gezonde voeding.jpg

Een samenvatting van recent verschenen onderzoek over gezonde en ongezonde voedingsmiddelen en hun rol bij het ontwikkelen van suikerziekte

Wetenschappelijk onderzoek naar het effect van voedingsmiddelen op het ontwikkelen van suikerziekte 

Mensen die leven met overgewicht hebben een **grotere kans op een aantal huidaandoeningen**. De meeste hiervan zijn grotendeels onschuldig, terwijl sommige juist ernstig kunnen zijn. In dit overzichtsartikel lees je over de meest voorkomende huidaandoeningen bij mensen die leven met overgewicht of obesitas.

### Veranderingen aan de huid bij overgewicht
De verandering van lichaamsbouw die optreedt bij overgewicht en obesitas kan verschillende effecten hebben op de huid. Het strekken van de huid kan striemen (_striae_) veroorzaken, terwijl in huidplooien zachte, huidkleurige of lichtbruine _[fibromen]( https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/fibromen/)_ kunnen ontstaan. Deze goedaardige huidgezwelletjes worden ook wel “wild vlees”, steelwratjes of _“skin tags”_ genoemd. 
\
Striae en fibromen zijn beide niet gevaarlijk en worden meestal niet behandeld. 

### Huidaandoeningen aan de benen
Ernstiger is de **vergrote druk op de aderen in de benen** (_[veneuze insufficiëntie]( https://www.trombosestichting.nl/trombose/gevolgen/chronische-veneuze-insufficientie/)_) die kan ontstaan bij overgewicht of obesitas. Dit kan leiden tot roodkleuring van de huid (_[hypostatisch oedeem](https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/hypostatisch-eczeem/)_) en **spataderen**. Als veneuze insufficiëntie niet behandeld wordt, kan het een _open been_ veroorzaken: een niet genezende wond op het been. 
\
Veneuze insufficiëntie kan worden behandeld met **compressietherapie** (drukbehandeling), door het dragen van steunkousen. Daarnaast kunnen spataderen op verschillende manieren worden behandeld.

\
In de benen kan ook _[lymfoedeem](https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/lymfoedeem/)_ ontstaan doordat lymfevocht niet goed wordt afgevoerd. Hierdoor ontstaan **zwellingen** die vaak pijnlijk zijn, en door de hoge druk van het opgestapelde vocht kan het been zwaar of vermoeid aanvoelen. Net als veneuze insufficiëntie wordt lymfoedeem behandeld door compressietherapie met steunkousen. Ook kan het overtollige lymfevocht worden verwijderd (_lymfedrainage_). 
\
Lymfoedeem geneest vaak niet helemaal, maar behandeling kan de klachten ervan wel verminderen.

\
Verder kan bij overgewicht vaker **[cellulitis]( https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/cellulitis/item32136)** in de benen voorkomen. Cellulitis leidt bij mensen die leven met overgewicht, obesitas en/of suikerziekte vaker tot complicaties, zoals pusvorming in abcessen. Cellulitis is een ontsteking die kan ontstaan als gevolg van een bacteriële infectie, en wordt behandeld met antibiotica. Soms is door de bovengenoemde complicaties een opname in het ziekenhuis nodig.

### Huidaandoeningen in huidplooien
Bij overgewicht ontstaan er meer huidplooien, waar wrijving plaatsvindt en vocht tussen kan komen. \
Een van de mogelijke gevolgen hiervan zijn de hierboven genoemde onschuldige fibromen, of “skin tags”. Deze fibromen kunnen ook gepaard gaan met een verdikking van de huid, die hierdoor donker kleurt ([acanthosis nigricans](https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/acanthosis-nigricans/)). Ook dit is onschuldig, en wordt meestal niet behandeld. 
\
Door vocht en wrijving kunnen in huidplooien ook bacteriële en schimmelinfecties ontstaan, die _**smetplekken**_ genoemd worden. Deze verkleurde plekken jeuken, er ontstaan soms kloofjes of bultjes, en er kan zich pus in vormen. Om smetplekken tegen te gaan, moet de huid schoon en drooggehouden worden en kan een indrogende zalf of crème (een zinkoxide-smeersel) worden gebruikt. Dit is zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of apotheek.
\
Verder kunnen in huidplooien haarzakjes ontstoken raken, waardoor pijnlijke bultjes of puistjes ontstaan. Daarna kunnen er kleine littekens komen. Meestal gaan ontstoken haarzakjes vanzelf over en moeten ze alleen schoongehouden worden. Als het niet vanzelf over gaat kan de huisarts een antischimmelcrème of antibiotica voorschrijven. 
### Psoriasis
Bij [psoriasis]( https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/psoriasis/) vervangt de huid zichzelf sneller dan normaal, waardoor het gaat schilferen. Dit geeft wit-schilferende rode plekken op de huid, die kunnen jeuken en zijn soms pijnlijk. Mensen met psoriasis hebben een grotere kans op overgewicht, en er zijn aanwijzingen dat mensen met overgewicht ook een grotere kans hebben op psoriasis. 
\
Psoriasis kan verminderen door crèmes zoals vaseline op de plekken te smeren, en afhankelijk van de ernst zijn er in overleg met de huisarts of dermatoloog verschillende andere behandelingen mogelijk. 

### Verder lezen?
Op [huidziekten.nl](https://www.huidziekten.nl/) vind je uitgebreide informatie over allerhande huidziektes.

\
_Geraadpleegde bronnen voor het schrijven van dit artikel:_  
- www.huidziekten.nl
- The dermatological consequences of obesity, Tobin A-M et al, International Journal of Dermatology 2013, 52, 927–932

_Dit artikel is geschreven op 1 juni 2023._




large_stockvault-human-skin99172.jpg

medium_stockvault-human-skin99172.jpg

small_stockvault-human-skin99172.jpg

thumbnail_stockvault-human-skin99172.jpg

stockvault-human-skin99172.jpg

Een overzicht van welke huidaandoeningen meer voorkomen bij mensen die leven met overgewicht of obesitas.

Huidaandoeningen bij overgewicht

large_img_phone@3x.png

medium_img_phone@3x.png

small_img_phone@3x.png

thumbnail_img_phone@3x.png

img_phone@3x.png

Lid worden

Je betaalt hier voor je lidmaatschap bij de NVOO. Een lidmaatschap kost 30 euro per jaar. Onze website verrekent het bedrag afhankelijk van wanneer in het kalenderjaar je je inschrijft. Bijvoorbeeld: als je je in juli inschrijft, betaal je 15 euro voor de resterende helft van het jaar. Zodat je niet te veel betaalt als je halverwege het jaar inschrijft.

Je kan je het lidmaatschap ook altijd weer gemakkelijk opzeggen met 1 druk op de knop 'Lidmaatschap opzeggen' onderaan je profielpagina.

Vul hiernaast je persoonsgegevens in om je in te schrijven voor lidmaatschap bij de NVOO. Lidmaatschap kost €30 per jaar. Deze gegevens worden niet zichtbaar gemaakt op het platform. 

Maak een profiel aan en vind jouw O-buddy!

Maak hier een profiel aan voor de digitale community. Je profielfoto, gebruikersnaam en beschrijving worden zichtbaar voor andere leden op het platform. 

Je kunt hier een account aanmaken. Het account gebruik je om in te loggen op de website en op de digitale community. Deze gegevens zijn alleen zichtbaar voor jou.

Welkom bij de kennisbank

Laatste artikelen

Onderwerpen

Wil je graag meer van ons werk zien? Word lid van de NVOO!