### Het grote obesitasdebat 2024: Obesitas bij kinderen 

Op 30 oktober 2024 vond in de Arminiuskerk in Rotterdam het 4e jaarlijkse Grote Obesitasdebat plaats. Het thema dit jaar was **obesitas bij kinderen**. Een belangrijk thema, omdat ook kinderen steeds zwaarder worden en inmiddels *een op de 25 kinderen* ernstig overgewicht heeft. De avond werd voorgezeten door Astrid Joosten, en leverde een interessante discussie op over dit belangrijke onderwerp! 

\
Aan de hand van diverse deskundigen werden de maatschappelijke, medische en persoonlijke aspecten van obesitas bij kinderen besproken. 
\
**Frank van Lenthe**, hoogleraar sociale epidemiologie aan de Erasmus Universiteit, betoogde dat overheidsmaatregelen te vaak gericht zijn op een kleine groep met ernstig overgewicht, terwijl juist beleid om de gehele bevolking een stukje gezonder te maken, bijvoorbeeld middels belastingen, een stuk effectiever zijn. 
\
**Saskia Bouma**, kinderarts, interviewde een jonge patiente die openhartig vertelde over de strijd tegen haar overgewicht. Medicatie bood in haar geval soelaas, maar is alleen effectief als toevoeging aan intensieve leefstijlveranderingen. 
\
**Jutka Halberstadt**, die onderzoek doet naar kinderobesitas, benadrukte dat er zelfs onder zorgpersoneel nog veel vooroordelen bestaan over obesitas, en dat deze een goede behandeling ervan in de weg kunnen staan. 
\
**Lilith Smidts-Lefever** kon als evaringsdeskundige inzicht geven in de worsteling van mensen die leven met obesitas en de vaak negatieve reacties vanuit de samenleving. 
\
Een van de belangrijke punten volgens **Ignaas Devisch**, hoogleraar medische filosofie en ethiek, is dat de verantwoordelijkheid van de ziekte obesitas niet bij de ‘eindgebruiker’ ligt maar bij de overheid en industrie, die ongezonde keuzes teveel faciliteren. 

\
Het was een verhelderende avond met scherpe commentaren, die duidelijk maakt dat elk kind met obesitas zorg op maat verdient zonder te worden gestigmatiseerd. Helder overheidsbeleid, gericht op het stimuleren van gezonde keuzes voor een brede groep mensen is hierbij onmisbaar.

### Terugkijken?
Het gehele obesitasdebat 2024 is [via deze link](https://www.youtube.com/watch?v=VaCb9h6cdfc&t=3420s) online terug te kijken. 

large_obesitasdebat.PNG

medium_obesitasdebat.PNG

small_obesitasdebat.PNG

thumbnail_obesitasdebat.PNG

obesitasdebat.PNG

Lees hier de samenvatting van het Obesitasdebat 2024

Het Grote Obesitasdebat 2024

Bestuurslid Norbert Essink is onlangs geïnterviewd voor een evaluatierapport over de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI). Hier lees je het interview.

### Het verhaal van Norbert Essink
Ik ben Norbert, ben 44 jaar en woon in Wageningen. Ik ben oktober 2021 gestart met het GLI-programma CooL. Ik had nog nooit van een Gecombineerde Leefstijl Interventie gehoord, maar ik kreeg wat folders van de praktijkondersteuner. Na een fijn
kennismakingsgesprek met een coach besloot ik me in te schrijven voor het CooL-
programma. Ik heb daar geen moment spijt van gehad!

#### Hoe heb je de GLI ervaren?
Ik twijfelde heel erg om te starten met CooL omdat het twee jaar duurt en ik eigenlijk niet echt zo'n "groepsmens" ben. Achteraf moet ik zeggen dat juist die twee jaar echt nodig enhulpzaam zijn geweest om mijn leefstijl echt te verbeteren.

#### Hoe heb je het GLI-traject ervaren?
In het begin twijfelde ik of ik wel moest starten, vooral omdat het programma twee jaar duurt en ik niet echt een "groepsmens" ben. Maar achteraf gezien blijkt dat juist die twee jaar essentieel waren voor het verbeteren van mijn leefstijl. Die tijd had ik echt nodig om echte veranderingen door te voeren.

#### Welke veranderingen heb je gemerkt in je gezondheid of levensstijl sinds je begon met de GLI?
Door mijn veranderingen in leefstijl ben ik in die twee jaar maar liefst 50 kilo afgevallen, ongeveer een derde van mijn startgewicht! Daardoor merk ik dat dagelijkse en werk gerelateerde activiteiten veel makkelijker gaan. Ik heb veel meer energie en kracht om de dag door te komen en ik voel me zelfverzekerder. Ik vind mezelf zelfs aantrekkelijker en voel minder schaamte in openbare situaties.

#### Wat vond je fijn in het GLI-traject?
Wat ik het fijnst vond, is dat het groepsverband én de duur van het traject enorm waardevol waren. Die twee jaar geven je echt de tijd om veranderingen te maken die blijven. De coaching was heel ontspannen en laagdrempelig. Mijn coach bood aan om de 1-op-1 gesprekken wandelend te doen, dat vond ik erg prettig! De inhoud van de sessies was voor iedereen goed te volgen en leerzaam.

#### Heb je tips voor GLI-aanbieders en doorverwijzers?
Mijn tip zou zijn om meer 1-op-1 coaching in te bouwen. De individuele sessies waren voor mij de meest waardevolle onderdelen. Daarnaast zou het goed zijn als er meer bekendheid komt voor programma’s zoals de GLI. Ik was al lange tijd bezig met mijn leefstijl, maar had nog nooit van de GLI gehoord.

#### Zijn er zaken die je liever anders had gezien in je GLI-traject?
Eigenlijk niet. De opbouw van het programma, met eerst een basis- en daarna een
onderhoudsprogramma, vond ik perfect werken. 

#### Wat maakt je het meest trots sinds je met de GLI begonnen bent?
Wat me het meeste trots maakt, is dat ik nu naast de sportschool ook wandelen heb ontdekt. Het is echt een geweldige manier om zowel af te vallen als tot rust te komen.

#### Als je één ding aan het programma zou kunnen veranderen om het nog leuker of makkelijker te maken, wat zou dat zijn?
Dat is een lastige, want ik ben echt heel tevreden met mijn resultaat. Misschien zou een eenmalige kookworkshop een leuke aanvulling zijn- dat zou nog meer waarde toevoegen!

### DE TIP VAN NORBERT
Een echte eyeopener voor mij was het gebruik van een app om mijn voeding bij te houden. Dit heeft me enorm geholpen om meer te leren over de macro-indeling (koolhydraten, eiwitten en vetten) en bewuster om te gaan met calorieën. Nu maak ik bij het boodschappen doen veel bewustere keuzes. En mijn tip: **wandelen, wandelen, wandelen**… het is goed voor je lichaam én geest!


large_Logo-COOL-white-background-large.jpeg

medium_Logo-COOL-white-background-large.jpeg

small_Logo-COOL-white-background-large.jpeg

thumbnail_Logo-COOL-white-background-large.jpeg

Logo-COOL-white-background-large.jpeg

Ons bestuurslid Norbert is geinterviewd over zijn ervaringen over het GLI-programma CooL

Interview Norbert: evaluatie GLI-traject 

De NVOO werkt samen met **Planet Health** in een landelijke campagne over overgewicht en obesitas, met als doel om meer begrip en informatie over overgewicht en obesitas naar buiten te brengen, en onwaarheden tegen te gaan. 

\
Benieuwd geworden? Lees het artikel hier:
\
[Obesitas, de oneerlijke strijd tegen het gewicht en de stigma’s](https://www.planethealth.nl/obesitas-en-overgewicht/obesitas-de-oneerlijke-strijd/?utm_source=NVOO&utm_campaign=obesitas-en-overgewicht)

\
Op [deze website](https://www.planethealth.nl/campaign/obesitas-en-overgewicht/?utm_source=NVOO&utm_campaign=obesitas-en-overgewicht) vind je de hele campagne, met informatie en tips over verschillende onderwerpen rondom het thema overgewicht. 

\
Door de samenwerking in deze campagne hopen wij een verdere stap te zetten in de strijd tegen desinformatie en stigmatisering over overgewicht en obesitas. Strijd je met ons mee? 

large_profiel_bg-rood-liggend.jpg

medium_profiel_bg-rood-liggend.jpg

small_profiel_bg-rood-liggend.jpg

thumbnail_profiel_bg-rood-liggend.jpg

profiel_bg-rood-liggend.jpg

De NVOO werkt samen met Planet Health in een landelijke campagne om meer begrip en informatie over overgewicht en obesitas de wereld in te brengen. Lees de stukken hier!

Landelijke campagne Overgewicht & Obesitas

### Slaap beïnvloedt de stofwisseling
De aangeraden hoeveelheid slaap per nacht is (ten minste) 7 uur. Gemiddeld slapen volwassenen tussen de 7 en 9 uur per nacht. De hoeveelheid slaap die een persoon nodig heeft hangt af van verschillende dingen, zoals leeftijd, zwangerschap en de kwaliteit van slaap. 
\
Uit onderzoek blijkt dat mensen die minder dan 7 uur per nacht slapen een slechtere gezondheid hebben dan mensen die 7 of meer uur slapen.  Eén derde van de volwassenen in Nederland slaapt minder dan 7 uur per nacht. **En dat terwijl een goede nachtrust erg belangrijk is voor je gezondheid!** Tijdens je slaap vinden namelijk belangrijke processen plaats die je gezondheid beïnvloeden. Zo heeft slaap invloed op je *metabolisme*, ook wel *stofwisseling* genoemd. 
\
De snelheid waarmee je voedingsstoffen verbrandt wordt dus beïnvloed door de hoeveelheid slaap die je per nacht krijgt. Dit heeft invloed op je gewicht. **Zo is bij minder dan 5 of 6 uur slaap per nacht de kans op het ontwikkelen van obesitas 38% hoger dan bij een normale hoeveelheid slaap.** Naast de hoeveelheid slaap is ook het gedeelte van de dag waarop je slaapt van invloed. Mensen die niet ’s nachts maar overdag slapen, bijvoorbeeld werknemers met onregelmatige diensten, hebben ook een grotere kans op het ontwikkelen van obesitas. Dit roept de volgende vraag op: *Hoe heeft slaap effect op je gewicht?*

### Dat zit zo:
Wanneer je te weinig of onregelmatig slaapt, eet je meer. Daarnaast verandert ook je voedselkeuze en het tijdstip waarop je eet: bij slaaptekort of een onregelmatig slaappatroon kies je vaker voor ongezond voedsel en eet je vaak later op de dag. De energie-inname van iemand met slaaptekort of met een onregelmatig slaappatroon is dus hoger dan iemand die een normale hoeveelheid slaapt. Bij eten later op de dag is de energie die vrijkomt bij het verbranden van het voedsel ook lager, waardoor je meer aankomt. Dus: **slaaptekort of een onregelmatig slaappatroon verandert het eetgedrag en de verbranding van het voedsel.** 

### Eetlust en hormonen
De mate van eetlust en dus het eetgedrag wordt mede bepaald door een aantal **hormonen** in het lichaam. Dit zijn onder andere de hormonen *ghreline*, *leptine* en *peptide-YY*. Ghreline stimuleert het hongergevoel, terwijl leptine en peptide-YY juist het verzadigingsgevoel stimuleren. De hoeveelheid van deze hormonen in het lichaam verschilt tussen de slaap- en waakperiode. 
\
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij een persoon met slaaptekort bij een daling van het hongerhormoon en een stijging van de verzadigingshormonen er nog steeds sprake is van een positieve energiebalans: de energie-inname is hoger dan het energieverbruik. **Je eet dus meer voedsel dan wanneer je wel voldoende hebt geslapen, ook al heb je minder hongerhormonen en meer verzadigingshormonen in je bloed.** De positieve energiebalans die optreedt bij slaaptekort is dus niet helemáal te verklaren door de honger- en verzadigingshormonen. Er spelen dus ook andere, nog niet bekende factoren, een rol in het verband tussen slaaptekort en obesitas. 

### Je slaap verbeteren 
Het is dus belangrijk dat je genoeg uren slaapt om overgewicht en obesitas te voorkomen, of te helpen verminderen. Er zijn verschillende strategieën om je *slaaphygiëne*, oftewel je slaapgewoontes, te verbeteren zodat je beter gaat slapen. Op [Thuisarts.nl]( https://www.thuisarts.nl/slecht-slapen/ik-wil-beter-slapen#adviezen-in-een-vast-slaapritme-komen) kan je tips vinden om je slaaphygiëne te verbeteren. Bijvoorbeeld door na 6 uur ’s avonds geen koffie, zwarte thee of energydrankjes te drinken, door fel licht in de avond te vermijden, en door elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. 

### Conclusie
Kortom, **slaaptekort en een onregelmatig slaappatroon vergroten de kans op overgewicht en obesitas doordat je energie-inname stijgt, en het energieverbruik daalt**. De kans dat je ongezonde voedingskeuzes maakt is groter en de verbranding van je voedsel is minder efficiënt bij zowel slaaptekort als een onregelmatig slaappatroon. *Een goede nachtrust is dus essentieel!* Goede slaaphygiëne kan helpen om je slaapkwaliteit te verbeteren, en daarmee de kans op obesitas te verkleinen. 


### Verder lezen?: 
-	[Het jojo-effect](https://www.nvoo.nl/artikel/het-jojo-effect)
-	[thuisarts.nl/slecht-slapen](https://www.thuisarts.nl/slecht-slapen/ik-wil-beter-slapen#adviezen-in-een-vast-slaapritme-komen)

\
*Bronnen:*
-	[Chaput, JP., McHill, A.W., Cox, R.C. et al. The role of insufficient sleep and circadian misalignment in obesity. Nat Rev Endocrinol 19, 82–97 (2023)](https://doi.org/10.1038/s41574-022-00747-7)
-	[How many hours of sleep are enough? (2023, 21 februari). Mayo Clinic.](https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/expert-answers/how-many-hours-of-sleep-are-enough/faq-20057898)
-	[Ik wil beter slapen | Thuisarts.nl. (z.d.). Thuisarts.nl.](https://www.thuisarts.nl/slecht-slapen/ik-wil-beter-slapen#adviezen-in-een-vast-slaapritme-komen)
-	[How much sleep do I need? (2006, 31 december). WebMD.](https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-requirements)


large_plaatje1.jpg

medium_plaatje1.jpg

small_plaatje1.jpg

thumbnail_plaatje1.jpg

plaatje1.jpg

In dit artikel wordt uitgelegd waarom goed en voldoende slapen belangrijk is om overgewicht en obesitas te voorkomen of te verminderen.

Het verband tussen slaap en gewicht

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat overgewicht en obesitas het risico op verschillende soorten kankers vergroot. Dit geldt in ieder geval voor de volgende soorten:
-	Baarmoederhalskanker
-	Slokdarmkanker
-	Nierkanker
-	Alvleesklierkanker
-	Leverkanker
-	Maagkanker
-	Meningeoom (tumor in het hersenvlies)
-	Multipel myeloom
-	Darmkanker
-	Borstkanker (na de menopauze)
-	Eierstokkanker
-	Galblaaskanker
-	Schildklierkanker

\
Opvallend is dat niet alleen overgewicht op de volwassen leeftijd dit vergrote risico op kanker veroorzaakt. Onderzoek laat namelijk zien dat het hebben van een hoger gewicht als kind, tiener of jongvolwassene het risico op het krijgen van kanker op latere leeftijd vergroot. 

### Kan je dit risico beïnvloeden door af te vallen?
Uit onderzoek blijkt dat afvallen het risico op het krijgen van kanker verlaagt, vooral voor vrouwen. Het verband tussen een blijvend verlaagd gewicht en het risico op kanker op de lange termijn moet wel nog verder worden onderzocht. Recente onderzoeken hebben ook aangetoond dat een metabole operatie (maagverkleining) het risico op het ontwikkelen van kanker verlaagt. Het bewijs hiervoor is echter niet zo sterk, doordat de studies vaak kleine groepen mensen onderzochten en de mensen maar een paar jaar vervolgden.
\
Ook is het bewezen dat de kans om te overlijden aan kanker lager is na gewichtsverlies. 

### Hoeveel groter is het risico op kanker bij overgewicht of obesitas?
In een onderzoek uit 2019 is ingeschat hoeveel groter het risico op verschillende soorten kankersoorten wordt per toename van 5 punten op het BMI. Een kritische noot hierbij is dat BMI niet de beste inschatting geeft voor het gezondheidsrisico (de hoeveelheid visceraal vet is bijvoorbeeld belangrijker), maar de meeste onderzoeken gebruiken nu eenmaal het BMI omdat dit makkelijk te berekenen is, dus hier is de meeste informatie op gebaseerd. 

\
Het onderzoek laat zien hoeveel de kans op kanker vergroot is per 5 BMI-punten toename:
-	Slokdarmkanker: 1,5 keer (voor mannen en vrouwen)
-	Darmkanker: 1,2 keer voor mannen; 1,1 keer voor vrouwen
-	Galblaaskanker: 1,1 keer voor mannen; 1,6 keer voor vrouwen
-	Alvleesklierkanker: 1,1 keer (voor mannen en vrouwen)
-	Leverkanker: 1,2 keer voor mannen, 1,1 keer voor vrouwen
-	Nierkanker: 1,2 keer voor mannen; 1,3 keer voor vrouwen
-	Borstkanker: 1,1 keer (voor vrouwen na de menopauze)
-	Baarmoederhalskanker: 1,6 keer

### Hoe komt dit?
Het is nog niet geheel duidelijk waardoor overgewicht het risico op kanker vergroot. Maar er zijn een aantal dingen waarvan het al wel duidelijk is dat ze hiervoor belangrijk zijn: 1) een verhoogde insulinespiegel in het bloed (zoals bij diabetes type 2); 2) veranderingen in geslachtshormonen door overgewicht; 3) laaggradige inflammatie; 4) veranderingen in stofjes die gemaakt worden in vetweefsel (adipocytokines); 5) veranderingen doordat vet in organen wordt opgeslagen in plaats van in vetweefsel; 6) celveranderingen op micro-niveau; 7) gedeelde oorzaken van obesitas en kanker, zoals verstoring van het dag-nachtritme en het dieet; 8) een veranderd darm-microbioom bij overgewicht; 9) mechanische oorzaken door obesitas. 

### Wat kan je doen?
Zoals hierboven al gezegd, kan afvallen het risico op kanker door overgewicht of obesitas kleiner maken. Wat in ieder geval helpt is stoppen met roken, een gevarieerd dieet eten met noten, fruit, groente en olijfolie, meer gaan bewegen (bijvoorbeeld wandelen), en zo min mogelijk alcohol drinken. 
\
Als je al overgewicht of obesitas hebt en het moeilijk is om af te vallen, is het voorkómen van verdere gewichtstoename ook al heel goed om je kans op het krijgen van kanker te verkleinen. 
\
Het verbeteren van je leefstijl, bijvoorbeeld door het volgen van een [Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI)](https://www.nvoo.nl/artikel/de-gecombineerde-leefstijlinterventie-(gli)) is een goede eerste stap. Indien dit niet voldoende helpt kan je ook gewichtsverlagende medicijnen voorgeschreven krijgen. Hoe dat precies werkt lees je [hier](https://www.nvoo.nl/artikel/vraag-en-antwoord-over-de-vergoeding-van-gewichtsverlagende-medicijnen). 
\
In het geval van ernstige obesitas kan je een metabole operatie (een maagverkleining) overwegen. Daarover kan je in [dit artikel]( https://www.nvoo.nl/artikel/bariatrie-in-nederland) meer lezen.


#### Bronnen
De informatie in dit artikel is gebaseerd op [dit]( https://doi.org/10.1016/j.metabol.2018.11.001) wetenschappelijke artikel:
\
Avgerinos et al. Obesity and cancer risk: Emerging biological mechanisms and perspectives. Metabolism: Clinical and Experimental (2019). 



large_ObesityMyths.webp

medium_ObesityMyths.webp

small_ObesityMyths.webp

thumbnail_ObesityMyths.webp

ObesityMyths.webp

Overgewicht en obesitas vergroot het risico op verschillende soorten kanker. Maar hoe zit dit precies? Dit artikel legt het uit. 

Overgewicht en het risico op kanker

large_img_phone@3x.png

medium_img_phone@3x.png

small_img_phone@3x.png

thumbnail_img_phone@3x.png

img_phone@3x.png

Lid worden

Je betaalt hier voor je lidmaatschap bij de NVOO. Een lidmaatschap kost 30 euro per jaar. Onze website verrekent het bedrag afhankelijk van wanneer in het kalenderjaar je je inschrijft. Bijvoorbeeld: als je je in juli inschrijft, betaal je 15 euro voor de resterende helft van het jaar. Zodat je niet te veel betaalt als je halverwege het jaar inschrijft.

Je kan je het lidmaatschap ook altijd weer gemakkelijk opzeggen met 1 druk op de knop 'Lidmaatschap opzeggen' onderaan je profielpagina.

Vul hiernaast je persoonsgegevens in om je in te schrijven voor lidmaatschap bij de NVOO. Lidmaatschap kost €30 per jaar. Deze gegevens worden niet zichtbaar gemaakt op het platform. 

Maak een profiel aan en vind jouw O-buddy!

Maak hier een profiel aan voor de digitale community. Je profielfoto, gebruikersnaam en beschrijving worden zichtbaar voor andere leden op het platform. 

Je kunt hier een account aanmaken. Het account gebruik je om in te loggen op de website en op de digitale community. Deze gegevens zijn alleen zichtbaar voor jou.

Welkom bij de kennisbank

Laatste artikelen

Onderwerpen

Wil je graag meer van ons werk zien? Word lid van de NVOO!